KΡΥΟΓΡΑΦΙΑ H ΑΓΩΓΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ

΄Εχουμε ήδη προχωρήσει πέρα από οτιδήποτε μπορούμε να θέσουμε με λέξεις. Σ’ όλα τα λόγια υπάρχει μια υφή περιφρόνησης.

Friedrich Nietzsche, Expeditions of an Untimely Man §26.

Ένιωσα ότι ως ζωγράφος, ήταν πολύ προτιμότερο να επηρεαστώ από έναν συγγραφέα παρά από έναν άλλο ζωγράφο.

Marcel Duchamp, The Salt Seller

O νεολογισμός Κρυογραφία, ως αλληγορία θανάτωσης του ζωντανού λόγου μέσω της γραφής, ανταποκρίνεται σ’ έναν συγγραφέα που καθιστά τον εαυτό του νεκρό. Η πλατωνική εκδοχή του λόγου ως ένα νεκρό σώμα, βρίσκεται στο Φαίδρο: ...Σωκ. διότι αυτό το τρομερό συμβαίνει με τη ζωγραφική: Τω όντι κι εκείνης τα δημιουργήματα εμφανίζονται ως ζωντανά, εάν δε τα ερωτήσει κανείς κάτι, σοβαρότατα σιωπούν. Το ίδιο και οι γραπτοί λόγοι...[σελ. 171-173, D60, Φαίδρος, Πλάτωνος Διάλογοι, εκδ. Πάπυρος]

Η Κρυογραφία ξεκινάει αντίστροφα, από τη πράξη του θανάτου. Στον J. Joyce, η τελευταία παράγραφος του Finnegans Wake (αρχικώς εμφανιζόμενου υπο τον τίτλο A Work in Progress), θέτει το κρύο σώμα του πατέρα λίγο πριν το κείμενο ολοκληρωθεί δίχως τελεία και φαίνεται να επιστρέφει τη διήγηση στην αρχή του βιβλίου...[. I am passing out. O bitter ending! ...... I go back to you, my cold father, my cold mad father, my cold mad feary father, .....makes me seasilt saltsick and I rush, my only, into your arms....End here. Us then. Finn, again! Take. Bussoftlhee, mememormee! Till thousendsthee. Lps. The keys to. Given! A way a lone a last a loved a long the ]

Ο θεός της γραφής είναι και ο θεός του θανάτου. Κάθε τι που λέγεται καθίσταται νεκρό σώμα τη στιγμή που γράφεται και υπ’ αυτήν την έννοια,1 μερικές φορές ο νεκρός παίρνει τη θέση του γραφέα. H εγκατάσταση-περφόρμανς Κρυογραφία παρουσιάζει τη συγγραφή σαν μια μεταφορά του απόλυτου ψύχους...Καθώς τα κείμενα έχουν γραφεί εκ των προτέρων, ο καλλιγράφος έχει το ρόλο του ανατόμου που ανασυντάσσει το σώμα του έργου... [Ίσως σε επόμενες εκδόσεις, οι συγγραφείς να γράφουν οι ίδιοι τα κείμενα επί τόπου, σε δημόσιο χώρο, ώστε η πράξη θανάτωσης του κειμένου να συμβαίνει μπροστά μας... ]

Η έννοια του απόλυτου ψύχους συναντάται στη φυσική ως καθορισμός του απόλυτου μηδενός (0 βαθμοί της κλίμακας Kέλβιν ή 273.15° στην κλίμακα Κελσίου). Μεταφορικώς, στην κατάσταση αυτή κάθε δράση λαμβάνει χώρα σε θερμοκρασίες κοντά στο απόλυτο μηδέν, όπου η ύλη επιδεικνύει κβαντική συμπεριφορά με φαινόμενα όπως η υπεραγωγιμότητα και η υπερρευστότητα ενώ το χωροχρονικό συνεχές αποκτά νέες σημασίες. (μολύβι και υδράργυρος θεωρούνται τα πρώτα γνωστά υπεραγώγιμα υλικά). Στη φυσική, η θερμοκρασία επιδρά στις διεργασίες και στις υλικές ιδιότητες περισσότερο από κάθε άλλη μεταβλητή, όπως η πίεση, το μαγνητικό ή ηλεκτρικό πεδίο κλπ. Το χαμηλότερο σημείο της θερμοδυναμικής δυναμικής είναι το απόλυτο μηδέν, μια θερμοκρασία που συμβολίζεται με μηδενική εντροπία. Αποτελεί την θεωρητικώς πιθανή χαμηλότερη θερμοκρασία και δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί με τεχνητά ή φυσικά μέσα, διότι είναι αδύνατον να διαχωρίσουμε ένα σύστημα εντελώς από το υπόλοιπο του σύμπαντος2.

Επίσης, δεν είναι δυνατόν με οποιαδήποτε κατασκευή να μειωθεί η θερμοκρασία ενός συστήματος στο μηδέν με έναν πεπερασμένο αριθμό διεργασιών. Αυτό μας εμφανίζει τον συγγραφέα σε μια σειρά άπειρων προσεγγίσεων του απόλυτου κειμένου...Έτσι, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο συγγραφέας χρειάζεται θεωρητικώς άπειρη συγγραφή δράση ώστε να προσεγγίσει ένα καταληκτικό κείμενο. Ταυτοχρόνως, με τρόπο ανάλογο της συμπεριφοράς της ύλης σε συνθήκες απόλυτου μηδενός, ο συγγραφέας δεν μπορεί να συγγράψει το τέλειο έργο διότι δεν μπορεί να απομονωθεί εντελώς από το περιβάλλον του.3

Στην performance, ο συγγραφέας4 (παγοσυλλέκτης- iceman αλλά και χειρογράφος, αποδιδόμενος στην αγγλική ως penman) ενεργοποιεί μια βαλβίδα, χειριζόμενος την ύπαρξη του κενού, για να θέσει σε κίνηση μια ποσότητα νερού. H ενεργοποίηση είναι δυνατή μόνον μέσω της πράξης της συγγραφής. Ειδικότερα, στο τέλος κάθε γραμμής του κειμένου, ένα ζεύγος ηλεκτροδίων συλλαμβάνει την κίνηση του γραφέα και ενεργοποιεί μια ηλεκτροβαλβίδα η οποία στιγμιαίως ανοίγει, ελευθερώνοντας το υγρό. Στην κίνηση του μέσα από ένα σύστημα γυάλινων αγωγών, το υγρό παγοποιείται. Συνολικώς, η εγκατάσταση λειτουργεί ως μια κρυομηχανή.

Κενό αέρος μπορεί να οριστεί ως ένας όγκος χώρου δίχως ύλη. Η πίεση του χώρου αυτού είναι χαμηλότερη από την ατμοσφαιρική. Ο «ιδανικός» συγγραφέας επίσης είναι αυτός που θεωρητικώς, δημιουργεί έναν απολύτως κενό χώρο. Στη διάρκεια της δράσης αυτής «αφυλοποιεί» το χώρο, ενεργοποιώντας τη νόηση ώστε να παραχθεί διαφορά δυναμικού και οι νοητικές παράγουσες να κινηθούν άμεσα, όπως τα υγρά μέσα στις σωληνώσεις…

Στην performance Κρυογραφία, ο Γιάννης Μελανίτης θα αντιγράψει το κείμενο Η Πράξη της Γραφής, της συγγραφέως Εύης Βογιατζάκη, που θ’ αποτελέσει την πρώτη ελληνική έκδοση του κειμένου. (πρωτότυπος τίτλος: The Act of Writing, από την έκδοση στην αγγλική της Lexington Books, 2002, USA). Το υπό συγγραφήν απόσπασμα αποτελεί μέρος του The body in the text/ James Joyce’s Ulysses and the Modern Greek Novel. [To ελληνικό κείμενο αποτελεί επίσης απόδοση της συγγραφέως από την αγγλική γλώσσα].

Η Κρυογραφία αποτελεί μία περιοδική έκδοση για την θεωρία της τέχνης σε μορφή χειρογράφου. Το μοναδικό αντίτυπο μετά την ολοκλήρωσή του θα προσβάσιμο στη βιβλιοθήκη του About. Πρώτη θεματική ενότητα αποτελεί η μελέτη του Σώματος σε σχέση με το Κείμενο. Κάθε κείμενο θα αντιγράφεται στην αρχική γλώσσα συγγραφής του.

1. βλ. Derrida, Πλάτωνος Φαρμακεία.

2. [πηγή wikipedia]

3. Κατά τη συγγραφή του έργου Αναζητώντας το Χαμένο Χρόνο, ο Μαρσέλ Προυστ μόνωσε το δωμάτιο εργασίας με επένδυση από φύλλο φελλού. Το «ειδικό κενό» που δημιουργήθηκε, επίσης με την προσθήκη από διπλές πόρτες και βαριές κουρτίνες, στόχευε στην πλήρη αποστασιοποίηση του συγγραφέα από τη τον ήχο, το φώς, τη σκόνη και τον θόρυβο, ώστε μέσω της απομόνωσης να συλλάβει τον διαστελλόμενο κόσμο της νουβέλας του. [http://www.studiocleo.com/librarie/proust/mainframe2.html]

4. O Shem the Penman είναι ένας χαρακτήρας μέσω του οποίου ο Joyce «επανεξετάζει την προβληματική της καλλιτεχνικής αυτονομίας με την αλληγορία της αυτο-αντανάκλασης και της αυτο-προσωπογραφίας στο όνομα των οποίων πέρασε στο μοντερνισμό με την Προσωπογραφία του Καλλιτέχνη σε Νεαρή Ηλικία ...» Margot Norris, Joyce’s web: the social unraveling of modernism, University of Texas Press, 1992 . O γραφέας, κάτι που με την ολοκλήρωση του έργου Κρυογραφία μου φανερώθηκε, είναι ο πατέρας μου, Μιχάλης, με την καλλιγραφική γραφή και την αγάπη στο διάβασμα.

Υλικά της performance: Σινική μελάνη σε χαρτί, φυσητό γυαλί, υδρίες πηλού, παραφίνη, ύφασμα, πάγος, φωτοκύτταρο, ηλεκτροβαλβίδες υγρών, χύτευση μολυβιού, φύλλο αλουμινίου.