ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΕΛΑΝΙΤΗΣ > Η ΧΩΡΑ ΤΟΥ ΚΑΝΕΝΑ > ΝΑΥΣΙΚΑ: ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΙΑΣ

 

Το έργο του Γιάννη Μελανίτη με τίτλο Η Χώρα του Κανένα (The Land of Noman) αποτελείται από πέντε πράξεις, εκ των οποίων η τελευταία αναφέρεται στον Οδυσσέα ως Φάουστ στη μετα-Ομηρική εποχή, ενώ οι προηγούμενες αφορούν στις τέσσερις γυναίκες που επισκέπτεται στο ταξίδι του· Καλυψώ, Κίρκη, Ναυσικά και Πηνελόπη. Αυτές με την σειρά τους αντιπροσωπεύουν τέσσερις διαδοχικές κοινωνίες – την πρωτόγονη κοινωνία της Καλυψώς, την μετασχηματισμένη κοινωνία της Κίρκης, την υπερ-πολιτισμική κοινωνία της Ναυσικάς και τέλος την χώρα του πραγματικού, της Πηνελόπης. Ο Μελανίτης παρουσίασε την Πηνελόπη ως Μόλλυ Μπλουμ, στο Ξενοδοχείο Άθενς Ιμπέριαλ στις 16 Μαρτίου 2007.

 

Το δεύτερο μέρος του έργου της σειράς Η Χώρα του Κανένα ονομάζεται Ναυσικά: Χώρα της Παρθενίας (Nausicaa: Place of Virginity). Η Ναυσικά αντιπροσωπεύει την ουτοπική, υπερ-πολιτισμική κοινωνία (κατά Δημήτρη Μαρωνίτη ). Η Χώρα της Παρθενίας είναι η Σχερία, ένας χώρος των παραισθήσεων και του ιδανικού. Η δράση έχει ως ακολούθως: Η Ναυσικά εισέρχεται στο νησί της Σχερίας, που ορίζεται στο δάπεδο από ένα σχήμα διφυές. Επεκτείνει την απόληξη ενός υακύνθου με σιλικόνη. Κρατά ένα διφυές βελονάκι του οποίου οι άκρες συνδέονται  με τις απολήξεις του νησιού. Εχει επιχειρήσει να πλέξει ένα ρούχο σε σχήμα διφυές. Χειρίζεται την εξαγωγή του νερού στο γυάλινο γλυπτό, ο οποίος διαλύει το μπλε λίπασμα (μείγμα Καλλίου με Φώσφορο) που υπάρχει ανάμεσα στα πόδια της. Προχωρεί προς το νοητό κέντρο της Σχερίας – μια μικρογραφία του νησιού από νιτρικό κάλλιο (αναφορά στα βράχια που τοποθετεί ο Τζόυς τη Ναυσικά του) σε σχήμα ημικυκλίου -  όπου μετασχηματίζει το νησί σε δίοδο, έτσι ώστε να υπονοηθεί η έξοδος του Οδυσσέα απ’ αυτό.

 

Ο Μελανίτης με το έργο του υπερβαίνει τον παραδοσιακό ρόλο του καλλιτέχνη και λειτουργεί  σαμανιστικά. Η όλη δράση θυμίζει αλχημιστική ένωση και παράγεται από μία αλληλουχία αναγωγών οι οποίες οδηγούν από το ένα μέρος του έργου στο άλλο. Αν και η σημασία της ύλης είναι εμφανής,  έχει ωστόσο συγκεκριμένες μυστικιστικές αναφορές στην Οδύσσεια του Τζόυς. Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Ο Μελανίτης επαναχρησιμοποιεί τα Τζοϋσικά στοιχεία με στόχο μία ανασύνθεση. Το ρούχο της Ναυσικάς παραπέμπει στο μέλλον. Εξωτερικά είναι χρώματος μπλε- κατ’ αντιστοιχία με το χρώμα που ορίζει για το κεφάλαιο της Ναυσικάς ο Τζόυς. Εσωτερικά κόκκινο- για την αντιστοιχία του αίματος. Ο Μελανίτης χρησιμοποιεί συνεχείς αναγωγές πάνω στο μυθολογικό πλαίσιο, τόσο ώστε εντέλει να μην υπάρχει καμία άμεση και παραστατική αναφορά με τις αντιστοιχίες του Τζόυς στον Οδυσσέα ή στο Ομηρικό Ποίημα. Εμμέσως ο μύθος απενεργοποιείται και τοποθετείται σε χώρο και χρόνο χωρίς χαρακτηριστικά (μη γεωγραφικό και α-χρονικό). Όλα τ’ αντικείμενα που παρουσιάζονται στην δράση θα μπορούσαν να έχουν υπάρξει προ-πολιτισμικά ή στο απώτατο μέλλον, ενώ την ίδια στιγμή  είναι παρόντα και η δράση λαμβάνει χώρα σε χρόνο πραγματικό.

 

Μεγακλής Ρογκάκος – Ιστορικός Τέχνης

Επιμελητής της Συλλογής ACG Art

 

1 Απριλίου 2005