Ιάννης Ξενάκης

Ο Ιάννης Ξενάκης με την αφορμή των εγκαινίων ταυ Κέντρου Pompidou, συνέθεσε το έργο 'Ό Μύθος του Ηρός'. ένα έργο ηλεκτρονικής μουσικής με οκτώ διαφορετικά ηχητικά κανάλια, που παρουσιάστηκε σε ειδική κατασκευή με παράλληλη οπτική σύνθεση του συνθέτη. Το 1977, η Έρση Πίττα εμπνευσμένη από τη μουσική του Ιάννη Ξενάκη υλοποίησε το "Άγγιγμα του Δία'" δίνοντας παγκόσμια πρεμιέρα με την ομάδα τέχνης "Παρέμβαση στο Πανεπιστήμιο Princeton του New Jersey.

Εμπνευσμένο από το μύθο της Ιούς και του Προμηθέα η χορευτική παράσταση απέσπασε ευμενείς κριτικές.

Ο ίδιος ο Ξενάκης σημείωνε:

«Παρακολούθησα την παράσταση 'Το ‘Αγγιγμα Του Δία' σε σκηνοθεσία ‘Ερσης Πίττα Βασισμένη πάνω στο έργο μου Ό Μύθος του Ηρός' και την εκτίμησα ιδιαιτέρως.

Το 1977 για τα εγκαίνια του Κέντρου George Pompidou, συνέλα8α για την οπτικοακουστική εγκατάσταση 'Diatope" ένα συνοδευτικό μουσικό κομμάτι, Ό Μύθος Του Ηρός" το οποίο στη συνέχεια απελευθερώθηκε από κάθε είδους δρώμενο και κατέληξε ως ένα καθαρά συναυλιακό έργο.

Παρακολουθώντας την παράσταση της ‘Ερσης Πίττα, θεώρησα απολύτως φυσικό το γεγονός ότι τοποθετεί το έργο μου στο συμβολικό τόπο της αρχαίας τραγωδίας, με έναν τρόπο ιδιαίτερα ανοικτό στο όνειρο και στην ποίηση. Συστήνω το έργο της ανεπιφύλακτα.»

Η τάξη που εκπροσωπεί ο Δίας αντανακλά στο επίπεδο της ανθρώπινης ζωής, με τη διαφορά πως ο γεωμετρικός τόπος των σημείων της θνητής πολιτείας είναι το αναλυμένο φάσμα, η διάχυση, μέσα από ένα πρίσμα, της ουσίας του φωτός. Το μοναδικό σταθερό κέντρο του πεδίου αναφοράς αντιστοιχεί με απειρία κινητών σημείων στο πεδίο των τιμών. Αυτά αναφέρει ο Κ.Χ. Μύρης στην εισαγωγή των Ικέτιδων (Αισχύλου lκέτιδες, 19771, μια ανάλυση που, καθόλου τυχαία, αναλογεί στην Ξενακική χρήση εξισώσεων πιθανοτήτων για την παραγωγή γραφικών παραστάσεων πύκνωσης-χρόνου στο έργο La Legende d Έer...

Η σκηνογραφική προσέγγιση συσχετίζει τα διαγράμματα των Διατόπων εγγράφοντας τις τροχιές των χορευτών από το έργο της Ε. Πίττα σε ένα κοσμικό κύκλο. Αλλά σε ποιό σημείο Βρίσκεται η συνάντησή μας με τον αρχαίο κόσμο; Το ερώτημα περί ντετερμινιστικού ή όχι σύμπαντος που απασχολεί τον Ξενάκη, αποτελεί και το στοιχείο του τραγικού: είναι η κίνηση σε ένα κλειστό σύστημα, ποιητικό, με αποκαλυπτικά οράματα, όπου το τέλος φαίνεται προδιαγεγραμμένο, ενώ η πορεία προς αυτό μας είναι άγνωστη...

 

Γ. Μελανίτης



4,5/9/06